Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ

    Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ

• ΘΕΣΕΙΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο Ναός βρίσκεται κτισμένος στο χωριό Πορτή 7 χιλ. δυτικά του Μουζακίου και σε ύψος 650μ.
Η ακριβής χρονολογία ανεγέρσεως του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Μερικοί υποστηρίζουν ότι κτίστηκε το 700 μ.χ. Ο καθηγητής του Ε.Μ.Π. κ.Ι.Καρατζόγλου από του οποίου την εργασία δανειστήκαμε αυτές τις πληροφορίες υποστηρίζει ότι είναι παλαιότερος του 1592 μ.χ. 
Υπήρξε ¨Πατριαρχικό Σταυροπήγιο¨ αλλά ποτέ μοναστήρι παρ’ ότι μοιάζει με ¨καθολικό¨Ι. Μονής. Προφανώς η ¨Κοίμησης¨, ο επίσης παλαιετής Ι.Ν. Αγ. Νικολάου, αλλά και ολόκληρο το χωριό, υπήρξε Πατριαρχικό Μετόχιο ¨αγιασμένο από τον Παναγιώτατο και Οικουμενικό Πατριάρχη¨ Ιερεμίου του Β΄ το 1595 ως φαίνεται.
Με το ιστορικό αυτού του Ναού συνδέονται με άμεσο τρόπο εξέχουσες προσωπικότητες της εκκλησιάς οι οποίες εκείνα τα δύσκολα χρόνια διαδραμάτισαν σπουδαίο ρόλο για τους αγώνες των Ελλήνων. Φαίνεται ότι πολλοί ήρωες έβρισκαν εδώ καταφύγιο και παρηγοριά όπως ο στρατηγός Καραϊσκάκης, Νικόλαος Στουρνάρης κ.α.

• ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ-ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ

Ο κύριος ναός είναι μια «τρίκλιτος γυλόστεγος Βασιλική», με τρία ζεύγη ξύλινων στύλων από τοπικό ξύλο Γερμασίας. Με την υπέροχη εικονογραφία του, το ταπεινό φωτισμό και την συγκινητική απλότητα του δημιουργεί στον προσκυνητή μια βαθιά κατάνυξη. Σαν ενοριακός ναός αποτελεί το μοναδικό ως τώρα παράδειγμα αυτού του τύπου στην περιοχή, κατά τον 16ο αιώνα. Επίσης αποτελεί μοναδική περίπτωση μεταβυζαντινού ναού με τοίχους από οπτούς πλίνθους «τούβλα». Στην κόγχη του Ιερού, εξωτερικά, θαυμάζουμε την διάταξη των πωρόλιθων που κοπήκαν και τοποθετηθήκαν (για εκείνη την εποχή) με μεγάλη ακρίβεια και περίσσια τέχνη. Πρόκειται για αληθινό κομψοτέχνημα. Όλα αυτά καθώς και οι πανέμορφες αψίδες με τις ωραίες αναλογίες, η ενδιαφέρουσα ιεράρχηση του χορού και γενικά η επιδεξιότητα μαρτυρούν προθέσεις σημαντικές για ένα ταπεινό και εντυπωσιακό για την απλότητα του μνημείο, όπως παρατηρεί και ο κ.Καρατζόγλου. Αυτός δε φιλόπονος και φιλότεχνος καθηγητής στην πολύ ενδιαφέρουσα εργασία του επιλέγει: [Συμπερασματικά ο ναός της Κοιμήσεως με τις ιδιομορφίες του και τις ιστορικές του μαρτυρίες είναι ένα ταπεινό αλλά ασυνήθιστο για τν εποχή του μνημείο. Αποτελεί μικρό δείγμα της μεγάλης και πολυμερούς αρχιτεκτονικής παραγωγής του 16ου αιώνα, του ¨μεγάλου αιώνα¨ της μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής.

 • ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ-ΚΕΙΜΗΛΙΑ

Ο ¨ευτελής¨ Ιωάννης, όπως αποκαλεί τον εαυτό του ο εξαίρετος αγιογράφος του Ι.Ναού, φιλοτέχνησε αληθινά αριστουργήματα, μνημεία απαράμιλλης τέχνης, τα όποια μόνο αυτά, μπορούν να μιλήσουν βαθιά στις καρδιές μας. Οι τοιχογραφίες ανήκουν σε 2 φάσεις: (1619 και 1804) και καταλαμβάνουν όλους τους τοίχους ιστόρηση ακόλουθη το σύστημα των οριζοντίων ζωνών. Οι εικόνες του τέμπλου, τα βημόθυρα ο Σταυρός και τα ¨λυπηρά¨ είναι επίσης παλιά, πολλά από αυτά δε, δυστυχώς, επιζωγραφισμένα.
Στον Ναό βρέθηκε σιδερένιος σφυρήλατος σταυρός και αρκετά παλαιά εκκλησιαστικά έντυπα (π.χ. Ευαγγέλια από το 1549 και μετά) που περιέχουν ενθυμήσεις και πολλές ιστορικές πληροφορίες, κειμήλια ανεκτίμητα.

• Η ¨ΠΑΝΑΓΙΑ¨ ΣΗΜΕΡΑ

Πριν από χρόνια ο Ναός κηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο υπό την επίβλεψη και επιστασία της Ζ΄ Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Λάρισας. Ο αξιεκτίμητος προϊστάμενος της υπηρεσίας αυτής κ.Λ.Δεριζιώτης και οι εκλεκτοί του συνεργάτες κ. Μαντζάνας (αρχαιολόγος), κ.Τσιμιλίγκας και Παπαδόπουλος (πολιτικοί μηχανικοί) και άλλοι με τις συχνές επισκέψεις τους και τις πολύτιμες συμβουλές τους δείχνουν την αγάπη και το αληθινό ενδιαφέρον για το Ναό. 
Το έτος 1998 ο Σεβασμιότατος Κλεόπας της Ιεράς Μητρόπολης και ο Πρωτοσύγκελος του Πανοσιολογιωτάτου κ. Π.Κυρίλλου Χρηστάκη, Αρχιμανδρίτου, με την αμέριστη συμπαράσταση του Αγίου Αρχιερατικού Επιτρόπου Γόμφων κ.Ηλία Νάκοπουλο Πρωτοπρεσβυτέρου. Κατόπιν συντονισμένων ενεργειών του επί τεσσαράκοντα και επτά συναπτά έτη εφημερεύοντος και φιλοτίμως εργαζόμενου, αιδεσιμότατου Ηλία Καλλιώρα Πρωτοπρεσβυτέρου, των εκλεκτών επιτρόπων και συμβούλων επί σειρά ετών και κοινοταρχών άνοιξε ο δρόμος για τη διάσωση και συντήρηση του μνημείου.
Το λεπτό και επιστημονικό έργο του καθαρισμού και της συντήρησης των τοιχογραφιών και εικόνων έγινε από τους επιδέξιους και φιλοτεχνήμονες συντηρητές Α.Γιανακέρη, Κ.Κορμάζου, Κ.Χρυσοπούλου, Ι.Σκοτινιώτη και Μ.Μιτσάτσικο.

.

ΠΟΡΤΗ 10-11-2011
Επιμέλεια συλλογής στοιχείων
Μήλιος Θωμάς