Θεσσαλικοί χοροί και τραγούδια

 
 Οι θεσσαλικοί χοροί είναι «αδικημένοι» από τα χορευτικά συγκροτήματα. Σπάνια βλέπουμε ομάδες να παρουσιάζουν χορούς από τη Θεσσαλία (εκτός κάποιων εξεραίσεων) και τα λίγα που έχουμε δει, είναι τα πιο “γνωστά”.

  Ίσως από αγνοία άλλων, ίσως επειδή η περιοχή έχει αργούς, ως επί το πλείστον, χορούς και δεν προσφέρουν θέαμα, ίσως επειδή το τραγούδι είναι απαραίτητο για να παρουσιαστούν.

 Κάνουμε μια προσπάθεια να παρουσιάσουμε κάποιους απ αυτούς τους χορούς με την ελπίδα κάποιοι από εσάς να τους γνωρίσουν καλυτέρα.

 Όπως όλοι οι θεσσαλικοί χοροί έτσι και της επαρχίας Ελασσόνας είναι, οι μεν ορεινοί, σταθεροί, δυναμικοί, επιβλητικοί ενώ οι πεδινοί είναι ήρεμοι, στρωτοί, αργοί. Επηρεασμένοι από βλάχους, Σαρακατσάνους, Ήπειρο, Ρούμελη και δυτική Μακεδονία, ενώ το Πήλιο από την νησιώτικη παράδοση λόγω σποραδων.Υπάρχουν δε ολόκληρα χωριά και περιοχές που κατοικούνται από πρόσφυγες από μικρά Ασία, πόντο, ανατολική Θράκη και κρατούν την δική τους παράδοση.Συνήθως οι χοροί συνοδευόταν από τραγούδι δίχως μάλιστα τη συνοδεία μουσικών οργάνων. Τα τραγούδια αυτά αναφέρονται σε κλεφταρματολούς , σε γεγονότα της τότε εποχής, τον τρόπο ζωής , την εργασία κ.τ.λ.

 Τα μουσικά όργανα που υπήρχαν στην Θεσσαλία -όταν αυτά υπήρχαν- ήταν το βιολί και από τις αρχές του αιώνα το κλαρίνο , το λαούτο, το σαντούρι και το ντέφι με τα ζήλια δηλ. ο νταιρές. Βέβαια κατά τόπους υπήρχαν και άλλα όργανα που τα συναντάμε και σε άλλες περιοχές όπως τα χάλκινα που είχε το Λιβάδι (βλάχοι) και η Τσαριτσάνη, ζουρνάδες, νταούλια, γκάιντες, κτλ. εννοείται ότι προϋπηρχε όλων η φλογέρα.

 Tα ρούχα τώρα, οι φορεσιές, διέφεραν και από τόπο σε τόπο και από βουνό σε κάμπο και από πλούσιο σε φτωχό όπως παντού άλλωστε.Εξαιρώ γενικώς το Πήλιο γιατί σε όλα και μουσική και χορούς και ρούχα διαφέρει από την υπόλοιπη Θεσσαλία.Χαρακτηριστική είναι η φορεσιά που όλοι ξέρουμε η καραγκούνα που όμως αντιπροσωπεύει μονό την εκεί περιοχή δηλ. τα πεδινά των Τρικάλων και της Καρδίτσας οπού υπάρχουν και ζουν καραγκούνηδες. Κάθε τόπος λοιπόν έχει την δική του φορεσιά ίσως και κάθε χωριό. Στην Ελασσόνα έχουμε φορεσιές από το Δρυμό που είναι το πιο κοντινό μέρος που διασωθήκαν ρούχα, την Κρανιά που έχουν το μπουρμπούλι, μια ιδιαιτερότητα στο μαντήλι, το Μικρό Ελευθεροχώρι, η ποταμιά(περιοχή κατά μήκος του Ελασσονίτη ποταμού νότια) έχει διαφορετική ενδυμασία, η Βερδικούσια και τα βλαχοχώρια, το Λιβάδι με την ξεχωριστή κυρατζήδικη στολή για τους άνδρες και το καιρούκι, ειδικό δέσιμο του μαντηλιού με μεγάλες καρφίτσες για τις γυναίκες. τα Καλύβια και ο Κοκκινοπηλός που εκεί οι φορεσιές μοιάζουν με των υπολοίπων βλάχων, με τα κουκάκια κτλ.

 Παλιά είχαν ξεχωριστά γλέντια οι άνδρες και οι ξεχωριστά οι γυναίκες και μόνο λίγες φορές όπως οι γάμοι και το μεγάλο πανηγύρι του κάθε χωριού ήταν ανάμεικτα. Οι γυναίκες χόρευαν και τραγουδούσαν σε γιορτές όπως π.χ. οι «λαζαρίνες», «της σταυροπροσκύνησης»,τα Χριστούγεννα, της Παναγίας, σε αρραβώνες, γάμους, βαφτίσια και σε κάθε ευκαιρία όπως ας πούμε όταν πήγαιναν τις βελέντζες για πλύσιμο η στον τρύγο η στον θερισμό η όταν μάζευαν τη σοδιά και άπειρες άλλες εκδηλώσεις της ζωής. Οι γυναίκες ποτέ δεν είχαν όργανα στα γλέντια τους γι αυτό και τα πιο πολλά διασωθέντα τραγούδια είναι τα γυναικεία.Οι άνδρες πάλι δεν χρειαζόταν ειδικό λόγο για γλέντι. Το έστηναν ακόμη και δίχως λόγο στο καφενείο η και σε σπίτια μαζί με όργανα όταν υπήρχε η δυνατότητα.

video ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΟΛΥΖΟΥ-1506012741.mp4 (14902666)

www.youtube.com/watch?v=xWGY7szzVsI Οι βλάχοι ξεκινήσανε  (στοίχοι:Κατερίνα Τσέργα)

www.youtube.com/watch?v=p6whomKxyI8 Για πες μου περδικα (στοίχοι: Κατερίνα Τσέργα)